Evy over wat is meditatie en hoe je dit kan doen met een handicap of chronische pijn?

‘Bij meditatie leer je schouwen naar je gedachten, er vanaf een afstandje naar kijken, waardoor je jezelf leert kennen en hoe je geest werkt.’   Evy is door een auto-immuunziekte al jaren bedlegerig, ze heeft chronische pijn. Voorheen was ze yoga docente. Uit haar eigen ervaring heeft ze meerdere oefeningen en tips beschreven waar je je voordeel mee kunt doen als je moeilijk contact met je lichaam hebt door je beperkingen of door chronische pijn. De oefeningen zijn uitvoerbaar en geschikt voor mensen met een lichamelijke handicap of chronische pijn. Uiteraard zijn de oefeningen ook geschikt voor anderen. In onderstaand artikel geeft ze uitleg over wat meditatie is en op welke manieren je het kan doen. Ook komen onderwerpen als: concentratie, affirmaties en mantra’s aanbod.

Wat is meditatie?
Mediteren wordt soms verward met visualiseren. Met visualiseren werk je met je gedachten en met mediteren laat je je gedachten los. Gedachten zijn interpretaties van je emoties en waarnemingen. Er zijn zes miljard mensen op aarde en die hebben allemaal massa's gedachten en overtuigingen. Waarom zou jouw gedachte over één onderwerp dan belangrijker zijn dan van al die andere mensen? Hecht daarom geen waarde aan je gedachten, zie ze als een wolkje dat voorbij drijft. Gedachten komen op en gaan.

Bij meditatie leer je schouwen naar je gedachten, er vanaf een afstandje naar kijken, waardoor je jezelf leert kennen en hoe je geest werkt. Zelfkennis is de hoogste kennis, omdat die niet in een boek te vinden is. In wezen is zelfkennis het doel van ons bestaan en meditatie is de weg daar naar toe. Verder word je door meditatie rustiger, evenwichtiger, vrolijker, je kunt beter slapen, je angsten verminderen en je zelfvertrouwen wordt vergroot.  

De voordelen van meditatie zijn:

• Je ervaart ontspanning in je lichaam.
• Meer rust in je denken, voelen en handelen.
• Je wordt stressbestendiger.
• Je hebt minder emotionele spanningen.
• Je ervaart gelijkmoedigheid in verdriet, angsten en trauma’s.
• De controle wordt langzaam vervangen door vertrouwen, zekerheid, liefde en acceptatie.
• Vreugde en geluk komen meer van binnen uit dan van buiten af. 

Wat gebeurt er met meditatie?
Ieder mens heeft een bepaalde hoeveelheid levensenergie, die wordt opgebruikt door het functioneren van het lichaam; een deel gaat naar je spieren, functioneren van je organen, je spijsvertering, en ook naar je zintuigen. ’s Avonds ga je naar bed, waardoor de levensenergie weer wordt opgeladen. Omdat alle energie is opgebruikt, is er echter geen energie mee over voor het bewustzijn. Als je mediteert, ga je rustig zitten, je loopt niet en bespaart hiermee energie. Je bespaart energie door je ogen te sluiten en niet te kijken. Je zit in een rustige kamer en bespaart energie door niet te hoeven luisteren naar allerlei geluiden. Je ademhaling vertraagt, waardoor je weer energie bespaart. Bij beweging heb je een snellere ademhalingen. Je maakt je hoofd leeg, waardoor er geen energie meer naar allerlei gedachten gaat. Door al die energiebesparing blijft er energie over voor je bewustzijn. 

Tijdens of na een meditatie krijg je vaak ‘aha ervaringen’. Zaken waarin je tot dan toe in vastliep, worden ineens duidelijk. Je kunt ineens, vanaf een hoger trapje tegen de dingen aankijken. Vaak is het zo dat je met je ego verstrikt zit in een bepaalde manier van ‘cirkel denken’ en er niet uitkomt. Door te mediteren kom je in contact met het hoogste in jezelf, je pure kern en vanuit dat bewustzijn borrelen er ‘hogere’ (liefdevollere) gedachten in je op, die je de weg wijzen.

Mediteren
Mediteren is naar jezelf kijken. Als je begint met mediteren, kun je alleen je eigen onrust zien, want dat is hoe je dan bent. Verwacht dus niet meteen dat je vanaf dag één je heerlijk rustig zult voelen. Als je je eigen onrust ziet, kun je daar aan gaan werken; je kunt dat onderdeel in je leven veranderen. Als dat deel is verwerkt, veroorzaakt het geen onrust meer. Als je die keer daarop mediteert, voel je je al wat rustiger. Misschien zijn er dan weer andere zaken die je onrustig maken. Observeer deze en probeer ze te veranderen. Leg geen waardeoordeel op je meditatie in de zin van dat het alleen een goede meditatie is, als je weinig gedachten hebt. Iedere meditatie is zoals hij is. Je moet niet gaan streven om de volgende keer weer dat rustige gevoel te hebben.

Chronisch ziek zijn of een lichamelijke handicap hebben
Als je chronisch ziek of gehandicapt bent, kan meditatie je helpen door anders naar je ziekte te gaan kijken en het anders te gaan ervaren. Er komt rust in je en aanvaarding. Je kijkt vol liefde naar je eigen situatie, ook al is deze nog zo moeilijk. Je komt in je eigen kracht en van daaruit ziet je leven er een stuk mooier uit.

Concentratie
Voordat je kunt mediteren, moet je je eerst kunnen concentreren. Enkele voorbeelden hoe je dit kunt doen:

1) Concentratie op je ademhaling. Sluit je ogen en richt je aandacht op de koude lucht die bij je neus naar binnenkomt en op de warme lucht die eruit vloeit. Merk op dat iedere in en uit ademhaling verschillend is.

2) Observeer je gedachten. Doe dat als een vogelspotter; zie hem en kijk weer uit naar de volgende, zonder er lang bij stil te staan. Hierdoor leer je meteen geen waarde te hechten aan je gedachten. Zie dat je gedachten opkomen en weer weggaan, zolang jij er geen voeding aan geeft.

3) Zet een kaars voor je neer. Concentreer je op de vlam. Sluit na ongeveer een minuut je ogen en probeer de vlam aan de binnenkant van je ogen weer te zien. Houd dit beeld zolang mogelijk vast. Als het beeld verdwenen is, kijk je weer opnieuw naar de brandende kaars. Herhaal dit zo vaak als goed voor je voelt.

4) Observeer een bloem. Neem eerst alle uiterlijke kenmerken waar en probeer je dan te verbinden met de bloem, zodat het lijkt alsof je ‘m van binnenuit ervaart.

5) Verder kun je alles wat je doet met volle aandacht doen, dat is ook concentratie Bijvoorbeeld: bewegen, luisteren, kijken, eten, praten en voelen. Ook de afwas of de was kan je met volle aandacht doen.

Voorbereidingen op de meditatie:

1. Lichaam ontspannen
Bereid jezelf voor op je meditatie door jezelf eerst goed uit te rekken. Voor de meeste mensen met een lichamelijke beperking zijn yogaoefeningen moeilijk of niet mogelijk, maar toch is het belangrijk om de spanning uit je lijf te krijgen, voordat je gaat mediteren. Zonder ontspannen lichaam kan je geest zich niet ontspannen. Probeer je (zieke) lichaamsdelen te rekken. Blijf circa twee minuten in een rekkende houding zitten/liggen, zodat je je spieren flink gaat voelen. Op deze manier tintelt de spanning uit je spieren. Als je in een rolstoel zit, kun je bijvoorbeeld één arm over je hoofd leggen en je lichaam zijwaarts meebuigen. Dit is voor sommigen ook liggend mogelijk. Anders kun je één van de ontspanningsoefeningen doen, die ik eerder beschreven heb. Ook kan je met volle aandacht fantaseren dat je een bepaalde oefening doet.

Ontspannen door aanspannen:
Een goede ontspanning bereik je ook door je lichaamsdelen één voor één aan te spannen en daarna los te laten. Aanspannen op de inademing en loslaten op de uitademing, drie maal per onderdeel. Begin met je tenen naar je toe te trekken, houd de spanning enkele seconden vast en laat dan weer los. Duw je kuiten in je bed en laat ze los. Span je bovenbeenspieren aan en laat ze los. Trek je bilspieren samen en laat ze weer los. Zet je buik flink uit en ontspan. Trek je schouderbladen naar elkaar toe en laat ze los. Maak vuisten van je handen en laat ze los. Til je armen een stukje op en leg ze weer neer. Til je hoofd een stukje op en dan weer terug. Maak een grimas van je gezicht en ontspan je gezicht.

2. Ademhaling Afwisselende neusadem: Sluit je rechterneusgat af met je rechterduim, adem door je linker neusgat in. Houd je adem enkele seconden vast. Sluit je linkerneusgat af met je rechterpink, adem uit door je rechter neusgat en adem hierna door dit zelfde neusgat in. Houd de adem vast. Sluit je rechterneusgat weer af en adem uit door je linker neusgat en door ditzelfde neusgat weer in. Ga zo afwisselend verder. In het begin lijkt het misschien alsof je wat lucht te kort komt, adem dan minder diep in en uit en houd de adem minder tellen vast. Met deze manier van ademen raak je meer in balans. Het is een zeer goede voorbereiding op je meditatie. Adem tellen: Tel één bij de inademing, twee bij uitademing, drie bij in en vier bij uit. Ga zo verder tot tien en begin dan weer bij één. Op deze manier maan je je hersens tot kalmte. Ga hiermee door zolang als goed voor je voelt. Adempauzes observeren: Adem rustig in en uit. Pauzeer even tot een nieuwe inademing zich aandient. Observeer de pauzes tussen twee ademhalingen. Hierdoor vertraagt langzaam je ademhaling.

3. Affirmaties
Affirmaties zijn krachtige zelfsuggesties. Wat je jezelf opdraagt, wordt werkelijkheid. Verzin een positieve zin, die belangrijk voor je is, en herhaal deze een aantal keer, bijvoorbeeld: ‘Ik voel me krachtig en blij.’ Of ‘Ik accepteer alles wat er in mijn leven gebeurt’. Wil je meer over affirmaties weten, bezoek dan deze website eens.  

4. Mantra’s
Mantra’s zijn woorden die een geestelijke zuivering teweeg brengen. Je kunt mantra’s herhalend opzeggen (in jezelf) of uitspreken. Een paar voorbeelden:

AUM of OM, (spreek uit als Ommmmmm) De trilling van deze klank heeft een verheffende werking op de trilling van het lichaam, waardoor een hoger bewustzijn bereikt wordt. Om is een klankteken. Om als klankteken vermenigvuldigt en maakt onuitputtelijk. Om symboliseert de mogelijkheid om alles tot uitdrukking te brengen. Op de kruin of het voorhoofd vertegenwoordigt alle lichamen van de verlichte wezens. Om heeft de kleur wit.

Tijdens het chanten, dat is het langdurig zingende reciteren van teksten, van AUM/OM focus je je aandacht op het derde oog, dat is het gebied tussen de wenkbrauwen. Daar is de zetel van het hoogste bewustzijn. Je kijkt dus met je gesloten ogen schuin omhoog. Je ontspant je in het hoogste bewustzijn. Voel de vreugde en ruimte die er ontstaat en laat die expanderen. 

Om mani padme hum (spreek uit als om manie pemmé hoem) Deze Boeddhistische mantra betekent: ik eer de vrucht (wijsheid) van de lotusbloem. De uitgebreide Boeddhistische uitleg is: Moge lichaam, spraak en geest van mijzelf en lichaam, spraak en geest van de Verlichten (OM) door middel van de paden van liefde (Juweel- mani) en wijsheid (Lotus- PADME) één woorden (HUM). Voor meer informatie over deze mantra zie http://www.mantraommanipadmehum.nl

Om namah shivaya (spreek uit als om nama sjiva ja) Deze Hindoeïstische mantra betekent: ik eer het hogere Zelf in mij.
Natuurlijk kun je mantra’s ook in het Nederlands chanten, als je het dan voor jouw gevoel intenser beleeft.
Via deze link op You tube kan je de mantra eens horen en kijken wat het met je lichaam doet. 

Je kunt ook mantra’s chanten als je je gespannen, boos of verdrietig voelt. Je zult dan merken dat je je snel herstelt en alles in een ander daglicht kunt zien.

5. Observeer en mediteer
Observeer je adem, sta het toe om ‘m binnen te laten en los te laten. Laat de controle los. Ontvang en laat los. Voel het als een eenwording met de oceaan. Blijf dan nog een poos niets doen; gewoon zitten, zonder denken, zonder taak, zonder sturing. Geniet van de stilte. Dat is meditatie.

Geschreven door Evy
Geredigeerd door Veroni Steentjes
Juli 2009